سه شنبه, ۱۳ خرداد ۱۳۹۹
۰۹:۵۶
۶۵۷۰
طبقه بندی:
سایر اخبار
فراگیری نهضت و حضور همه گروهها، قشرها و طبقات اجتماعی در روند مبارزه؛ مذهبی بودن نهضت و حضور نیروهای مذهبی در آن که موجب حضور گسترده مردم در جریان مبارزه شد؛ پیروی از مبانی دین اسلام در جریان مبارزه؛ مشخص بودن رهبری مبارزه که در وجود امام خمینی تجلّی یافته بود؛ اخلاص و قاطعیّت رهبر نهضت؛ جبنه بیگانه ستیزی جنبش که لبه تیز آن متوجّه آمریکا، اسرائیل و شخص شاه بود.
با توجّه به این خصوصیّات، نتایج و پیامدهای قیام را می توان، به اختصار اینگونه برشمرد:
1 ـ افزایش رشد سیاسی روحانیّت و حوزه های علمیّه و ورود آنها به عرصه سیاست کشور؛
2 ـ الگو قرار گرفتن مذهب برای مبارزه و رویکرد بیشتر نیروهای مبارز به مذهب؛
3 ـ رشد و آگاهی توده های مردم و تکامل مبارزات آنان؛
4 ـ افشای چهره منافقانه و ریاکارانه شاه و روشن شدن ماهیّت رژیم وی برای مردم؛
5 ـ بی اعتبار شدن شرق و غرب، به دلیل موضع گیریهای منفی آمریکا و شوروی در مقابل قیام مذکور؛
6 ـ تثبیت مرجعیّت و رهبری امام خمینی با تأیید مراجع و علما و حمایت و پشتیبانی مردم؛
7 ـ روشن شدن ماهیت گروه های سیاسی وابسته و لیبرال و محو شدن جاذبه گروههای سیاسی غیر مذهبی؛
8 ـ توسّل به شیوه مبارزه قهرآمیز، توسط برخی گروه های مبارز؛
9 ـ احساس ضرورت ایجاد تشکّل برای ادامه مبارزه با رژیم؛
10 ـ تبیین نظریه «ولایت فقیه»به عنوان نظام حکومتی جایگزین رژِیم شاه، توسط امام خمینی
به طور کلی، قیام اسلامی و فراگیر مردم ایران در پانزدهم خرداد 1342، باعث افزایش آگاهی سیاسی مردم و حضور بیشتر آنها در صحنه شد و با تثبیت رهبری امام خمینی(ره)، گروه های سیاسی غیر مذهبی به حاشیه رانده شدند. امام خمینی(ره) با بهره گیری از تجارب گذشته و با ارائه نظریه «ولایت فقیه» که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شالود ه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شد، نظام سیاسی جایگزین حکومت سلطنتی را تبیین کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، این نظریه جامه عمل پوشید و اساس نظام جمهوری اسلامی ایران را پی ریزی کرد.
امام خمینی(ره) با دمیدن روح خودباوری و نفی از خودبیگانگی، زمینه های بازگشت به خویشتن را در میان قشر جوان و روشنفکر دانشگاهی فراهم ساخت و باعث رویکرد نیروهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور به سوی مذهب شد. بنابراین، نهضت فکری ـ فرهنگی پانزده خرداد به رهبری امام خمینی(ره) تأثیرات عمیق و شگرفی بر ساختار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران گذاشت و نتایج و پیامدهای سازنده و مطلوبی به بار آورد. در واقع، آماده سازی شرایط و زمینه های لازم و نیروهای انقلاب اسلامی را در دامن خود پرورش داد.
